Οι άνδρες που πρωτοστάτησαν στον αγώνα για τη Μακεδονία ήταν ο Ίων Δραγούμης και ο Παύλος Μελάς. Ο δεύτερος ήταν γαμπρός του πρώτου αφού είχε νυμφευθεί την αδερφή του Ίωνα, Ναταλία. Ο Ίων είχε εκλεγεί ανεξάρτητος βουλευτής στο Νομό Φλωρίνης το 1915. Δεν αποτελεί σύμπτωση λοιπόν το γεγονός ότι η προδοσία της Μακεδονίας επιλέχθηκε να γίνει στις Πρέσπες που ανήκουν ως δήμος στον Νομό Φλωρίνης!
Αξίζει να δούμε όμως το πνεύμα των δύο μεγάλων αντρών μέσα από όλα τα γράμματα που δημοσίευσε η Ναταλία Δραγούμη στο βιβλίο της «Βιογραφία Παύλου Μελά».
Στον Βόλο:
«Ο Νομάρχης και ο Δήμαρχος ανέβηκαν στο πλοίο. Στην παραλία περίμεναν 15.000 άνθρωποι που φώναζαν ζήτω ο βασιλεύς, ζήτω ο Νικόλαος, μα ακόμη περισσότερο ζήτω η Μακεδονία. -« Ο ενθουσιασμός των είναι αλήθεια συγκινητικός, δεν σκέπτονται άλλο από την Μακεδονίαν και ως στον τελευταίον δεν ομιλούν παρά δι’ αυτήν και πως να την ελευθερώσουν. Το βράδυ παράστασις εις το θέατρον, η Παρασκευοπούλου έπαιζε την Εσμέ. Εις το τέλος, όταν έκαμε αποστροφήν εις τον σταυρόν της σημαίας, το θέατρον παρ’ ολίγον να γκρεμισθή από τας φωνάς των θεατών» […] Έπειτα είπε δύο τρία λόγια γεμάτα πατριωτισμόν και συγκινηθήκαμεν όλοι. Απ’ έξω από τον σταθμόν το πλήθος που μας παρακολουθούσε συνεμερίζετο την συγκίνησίν μας και όταν ο >Αρχιεπίσκοπος εφώναξε ζήτω ο Βασιλεύς, ζήτω ο Στρατός, ζήτω η Μακεδονία, εφώναξαν όλοι με τόσην ορμήν, ως να ήθελαν πράγματι να ακουσθούν ως μέσα εις την Μακεδονίαν.»
Στο Βελεστίνο:
«Και εδώ αι φωναί ζήτω η Μακεδονία έδιναν και έπαιρναν».
Στη Λάρισα:
«Ημείς εδώ βράζομεν σιωπώντες, να είσθε βέβαιοι ότι τοιαύτη είναι η μανία μας από του πρώτου έως του τελευταίου, ώστε όταν δοθή το σημείον θα χυμίξωμεν κυριολεκτικώς εις την Μακεδονίαν και θα την πάρωμεν».
Ο Ίων Δραγούμης του έστειλε γράμμα από το Μοναστήρι γράφοντάς του μια πικρή αλήθεια:
«Από κανένα κράτος της Ευρώπης δεν έχομε να περιμένουμε ούτε βοήθεια, ούτε τίποτε. Να ξέρης πως είμαστε εντελώς μόνοι μας. Κανείς δεν μας βοηθεί και όλοι μας κτυπούν. Γιατί λοιπόν να μην κάνουμε μόνοι μας ότι πρέπει; Μ’ ενθουσιάζει η ιδέα πως όλοι μας σιχαίνονται στην Ανατολή. Θα ειπή πως είμαστε μεγάλο γένος».
Και συνεχίζει στο ίδιο γράμμα:
«…οι Βούλγαροι τους υπόσχονται ελευθερία και τους λέγουν πως και η Ελλάς εγκρίνει την ενέργειά τους και ότι αυτοί δεν ζητούν να κάμουν Μακεδονία βουλγαρική αλλά να την κάμουν αυτόνομο κράτος (”η Μακεδονία εις Μακεδόνας”)»
Ο Ίων, μόλις έφθασε στο Μοναστήρι, έκαμε ένα μυστικό σωματείο, την Άμυνα, που διακλαδώθηκε σ’ όλη την Μακεδονία. Κάθε πόλη, κάθε κωμόπολη ήταν το κέντρο των γύρω χωριών. Ο σκοπός της εταιρείας αυτής ήταν, όπως έλεγε ο κανονισμός, η άμυνα των ελληνικών κοινοτήτων εναντίον οποιουδήποτε εχθρού. Ο Παύλος από το άλλο μέρος, στην Αθήνα, εχρησίμευε ως σύνδεσμος της μακεδονικής αυτής εταιρείας με τα διάφορα πατριωτικά σωματεία των Αθηνών, χωρίς αυτά να γνωρίζουν τότε τη σύσταση της Αμύνης. Είχε κάμει και πυρήνα συναδέλφων και φίλων και μια υπηρεσία πληροφοριών που συμπλήρωνε την εργασία της Μακεδονίας και συγχρόνιζε τις δυο ενέργειες.
Σύμφωνα με όσα έγραψε ο Σπύρος Μελάς στη «Νέα Ημέρα» στις 9 Ιανουαρίου του 1914, ο Μελάς είχε πει στον γιατρό Ρεπανά: «Και αν είναι πεπρωμένον να σκοτωθώ εις τα βάθη της Μακεδονίας τότε θα ιδήτε τι έχει να γίνη! – Και τα μάτια του έλαμψαν και μεγάλωσαν… και το πρόσωπόν του περιεβλήθη την αίγλην των προφητών και των μαρτύρων…».
Το αίμα του Παύλου Μελά δεν ξεχάστηκε και ήταν η φωτιά του μελλοντικού αγώνα και της απελευθέρωσης της Μακεδονίας. Από τον θάνατο του Παύλου φτάσαμε στην 26η Οκτωβρίου του 1912 να ανυψώνει την ελληνική σημαία ο Ίων στο Προξενείο Θεσσαλονίκης! Σήμερα εμείς που ζούμε σε ένα κράτος που κάνει μουσεία για τον κάθε σφαγέα των Ελλήνων τύπου Μπελογιάννη κι αφήνει να ρημάζει το σπίτι του Μάρτυρα της Μακεδονίας, σήμερα δεν πρέπει να λησμονούμε το αίμα και την θυσία του ανθρώπου που άφησε τα σαλόνια για να φορέσει τα τσαρούχια και να περπατάει χιλιόμετρα σε λάσπες και παγωμένα νερά στα βουνά της Μακεδονίας κάτω από την μύτη των Τούρκων και των Βουλγάρων κομιτατζήδων. Για αυτό και όσα έγραψε ο Ίων παραμένουν επίκαιρα και σήμερα και ο αγώνας για την Μακεδονία μας δεν τελείωσε το 1912:
«Ο θάνατός του είναι η ζωή στους κουρασμένους από τη μετριότητα του κόσμου. Ο θάνατός του ανασταίνει τους κοιμισμένους, ταράζει τους μαργωμένους δυναμώνει τους αδυνάτους, δροσίζει τους διψασμένους, ο θάνατος του Νέου, ο θάνατος του Ωραίου, ο θάνατος του Αντρείου».
«Σε σας στρέφομαι, παιδιά του Ελληνισμού, αγαπημένα Ελληνόπουλα, και σας εξορκίζω, αν έχετε να ξοδέψετε ενέργεια, ας είναι και μέτρια, αν έχετε να κάψετε τίποτε περισσότερο από σπίθες απλές ενθουσιασμού μη λησμονείτε ποτέ το θάνατο του Παλικαριού, αλλά προπάντων μη λησμονείτε τη ζωή του, τον ενθουσιασμό του, δηλαδή και τη δύναμη και την τόλμη, μη λησμονείτε και την ιδέα που για κείνη δούλεψε και υπέφερε, ούτε την πανώρια χώρα, όπου εσκοτώθη, γιατί και η ιδέα εκείνη και η χώρα θέλουν πολλούς ακόμα ‘Ηρωες.»
Να μην ξεχνάτε ποτέ τον στίχο του Αριστοτέλη Βαλαωρίτη: «Τ’ ανδρειωμένου ο θάνατος δίνει ζωή στη νιότη»!
Για τα ψέμματα και τις προδοσίες των κομμουνιστών κατά της Μακεδονίας και την προσπάθεια σπίλωσης του ονόματος του Παύλου Μελά διαβάστε και «Τέλος στα ψέμματα για τον ήρωα Παύλο Μελά»
Αλέξανδρος Καρράς
