Το κείμενο που ακολουθεί είναι διάλογος του Ιωάννη Μεταξά με τον Ιωάννη Βουλπιώτη. Ο Μεταξάς αναλύει το καθεστώς της 4ης Αυγούστου και επιπλήττει τον Βουλπιώτη για τα αντεθνικά επιχειρηματικά του σχέδια και τη συνεργασία του με το Γ’ Ράιχ. Για ακόμα μια φορά παρουσιάζεται η γερμανοδουλεία και προδοσία του Ευάγγελου Κυριάκη προς το εθνικό καθεστώς της 4ης Αυγούστου, κάτι που ουδέποτε έπραξε η Σίτσα Καραϊσκάκη! Το κείμενο επιμελήθηκε ο Σταμέλος Παπαβασιλείου και αναδημοσιεύεται στην ιστοσελίδα μας από το προσωπικό του προφίλ. Το απόσπασμα είναι από το βιβλίο της κόρης του Ιωάννη Βουλπιώτη, Ιζαμπέλλας Παλάσκα, με τίτλο «Άγγελος ή δαίμονας» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Λιβάνη.
~ Οφείλω να σας πω κύριε Βουλπιώτη ότι με συγκίνησε η επιστολή σας. Και αν θέλετε κάπως την περίμενα. Πείτε πως είχα ένα προαίσθημα. Το περιεχόμενο της μου τακτοποίησε ορισμένα κενά που υπήρχαν στην όλη υπόθεση. Ομολογώ ότι φάνηκα ίσως σκληρός απέναντί σας και γι’ αυτό ζήτησα ετούτη τη συνάντηση ώστε να μην υπάρχει καμμία σκιά διότι πιστεύω ότι το γνωρίζετε πόσο σας εκτιμώ.
– Με συγκινείτε πράγματι, κύριε πρόεδρε…
~Θα σας παρακαλέσω να με αφήσετε να σας μιλήσω διότι δεν έχω πολύ χρόνο στη διάθεσή μου. Υπάρχει μία κινητικότητα στις διεθνείς εξελίξεις και επείγει, μόλις τελειώσουμε, να ενημερωθώ, ώστε να δώσω τις δέουσες κατευθύνσεις στις ελληνικές αρχές εξωτερικού. Λοιπόν έλεγα ότι σας εκτιμώ. Ναι, σας εκτιμώ ιδιαιτέρως από ετών και είμαι ο πρώτος που θα λυπόταν αν τα πράγματα ήταν έτσι όπως φάνηκαν αρχικά. Και επειδή πρέπει να είμαι ειλικρινής όπως είστε και εσείς, θα περικλείσω, ει δυνατον σε μία φράση, την ουσία του προβλήματος: αισθάνομαι προδομένος.
– Μα κύριε πρόεδρε…
~…Συνεχίζω λοιπόν. Εγώ είμαι ρεαλιστής πολιτικός και ο ρόλος μου είναι κάτι παραπάνω από απλός. Πρόκειται για τη σωτηρία της χώρας, χθες από εσωτερικούς κινδύνους, σήμερα από εξωτερικούς. Όταν ανέλαβα την πρωτοβουλία να κηρύξω την δικτατορία, ξεκίνησα με την ιδέα ότι θα είναι ένα βραχυχρόνιο καθεστώς με αποστολή την αποκατάσταση της ομαλότητος. στην πορεία διαπίστωσα ότι δεν έπρεπε να επιτρέψω να επανέλθουμε στην πρότερη κατάσταση διότι οι εθνικοί κίνδυνοι που μας απειλούσαν και εξακολουθούν να μας απειλούν ήταν μεγάλοι. και επειδή προσωπικώς εγώ είχα και τη θλιβερή εμπειρία του Εθνικού διχασμού για τον οποίο έχω κάνει την αυτοκριτική μου θεώρησα ότι το άπαν, είναι να μην επανέλθουμε σε κατάσταση τέτοια που να δώσουμε λαβή για νέο τσαλάκωμα της Εθνικής μας κυριαρχίας. Εν τάχει λοιπόν σας λέω ότι έπρεπε να ακροβατώ μεταξύ των μεγάλων δυνάμεων για να μην υποστούμε νέες εθνικές ταπεινώσεις όπως εκείνες που υπέστημεν στα χρόνια 1916 και 1917. Και εφήρμοσα την πλέον ρεαλιστική πολιτική. Δηλαδή φιλικές σχέσεις με την μεγάλη Βρετανία ως αδιαμφισβήτητη θαλασσοκράτειρα, στο άρμα της οποίας όμως δεν μπορούσε να προσδεθεί η Ελλάς χειροπόδαρα. Ούτως ή άλλως αυτή μας αντιμετώπιζε με παράδοξο και στενό τρόπο κυρίως στον οικονομικό τομέα και για να την καθησυχάσω δέχτηκα ήδη από την 5η Αυγούστου του ’36 τις οικονομικές απαιτήσεις του ομίλου «Χάμπρο» και των λοιπών για τα παλαιά δάνεια. Με τη Γερμανία ήσαν ευκολότερα τα πράγματα διότι δεν προέβαλε πολιτικά ζητήματα αλλά μόνο οικονομικά τα οποία στηρίζονταν στη βάση της ανταλλαγής προϊόντων. Η Ιταλία δεν είχε οικονομικές απαιτήσεις, αλλά την υπερφίαλη μεσογειακή πολιτική της δεν μπορούσα να την αποδεχτώ αφού προσανατολιστήκαμε αμέσως προς την Αγγλία. Αλλά για να αντιμετωπίσω τη βουλιμία της καθώς και το ενδεχόμενο να υπάρξουν γερμανικά πολιτικά αιτήματα επέλεξα μία άλλη στάση. Ένας συνεργάτης μου την ονόμασε «Κεφαλλονίτικη ευφυΐα» και ίσως έχει δίκιο, αλλά στην πραγματικότητα δεν πρόκειται περί αυτού έτσι απλώς. Δημιούργησα ένα εθνικό ολοκληρωτικό καθεστώς με όλα τα αντίστοιχα εξωτερικά γνωρίσματα και επεζήτησα να γίνει αντιληπτό από όλους ότι το καθεστώς μου είναι φασιστικό ή ναζιστικό. Αυτή είναι η αλήθεια. Ακολουθώντας εξωτερική πολιτική προσαρμοσμένη προς τη θαλασσοκράτειρα, προέβαλα την εσωτερική πολιτική να ομοιάζει με τα φασιστικά καθεστώτα. Βεβαίως, είχα πολλές ενοχλήσεις εκατέρωθεν, αλλά ας μου πει κάποιος ότι οι επιλογές μου δεν είναι επιτυχείς! Ούτε η Ιταλία και η Γερμανία θέλουν να με χάσουν από το γκρουπ των ολοκληρωτικών καθεστώτων της Ευρώπης, ούτε η Αγγλία και η Γαλλία αμφισβητούν τη συνέπεια μου έναντι αυτών.
– Πολύ ευφυές κύριε πρόεδρε…
– Σας ευχαριστώ και συνεχίζω. Αντιλαμβάνεστε βεβαίως ότι οι επιλογές μου αυτές ούτε ασυνείδητες υπήρξαν ούτε εντελώς προσχηματικές. Εγώ θέλω να κάνω ένα κράτος ισχυρό και σταθερό στην περιοχή καλώντας τον κάθε Έλληνα και την κάθε Ελληνίδα να συμμετάσχει. Είδατε ότι δεν δίστασα προ ουδενός. Και τους πρώην βουλευτές του ΚΚΕ ακόμη, τους Τυρίμο και Μανωλέα τους πήρα, αφού μετανόησαν, και τους διόρισα προπαγανδιστές στη νεολαία. Με την ίδια λογική πήρα και τον Ευάγγελο Κυριάκη και τη Σίτσα Καραϊσκάκη για την ίδια δουλειά υπό την προϋπόθεση ασφαλώς ότι εργάζονται υπέρ των εθνικών σκοπών που έταξα. Αλλά αν αύριο το πρωί, ας πούμε, ο Τυρίμος εμφανιστεί παραγοντίζων υπέρ του Κομμουνισμού, δεν θα το ανεχτώ και θα τον παταξω αμειλίκτως. Ε λοιπόν, αυτός ο Κυριάκης αυτό ακριβώς έκαμε! Δεν ξέρω τι μάγια έχει υποστεί από τον Γκέμπελς και τον κύριο Χίτλερ για να χτυπήσει πισώπλατα την πατρίδα του, αλλά εγώ αυτό δεν το ανέχομαι. Ακούστε κύριε Βουλπιώτη, δεν υπάρχουν περιθώρια. Ή είμαστε με την Ελλάδα ή είμαστε εναντίον αυτής, είτε ως υποτακτικοί του Βερολίνου είτε της Μόσχας. Μέση λύση δεν υπάρχει. Και τώρα θέτω το σαφές ερώτημα ίσως λιγότερο έντονα αφού έλαβα την επιστολή σας: Εσείς που τοποθετήστε;
– Μα θέλει και ρώτημα κύριε πρόεδρε; Ασφαλώς ως γόνος στρατηγών και υπουργών αλλά και εξ ίδιας ιδιοσυγκρασίας είμαι με το μέρος σας απολύτως!
– Μην το λέτε έτσι εύκολα διότι οι πληροφορίες μου είναι διαφορετικές και θα το πω ωμά όπως το αισθάνομαι: Επιχειρήσετε να με πιάσετε στον ύπνο και να δημιουργήσετε εντός του καθεστώτος φωλέα κατασκόπων και πέμπτης φάλαγγας…
-Τι είναι αυτά που λέτε κύριε πρόεδρε! Εγώ; Αν είναι δυνατόν! Τι βαρύτατες κατηγορίες είναι αυτές που απευθύνετε;
– Βεβαίως, περί αυτού πρόκειται. Υπάρχουν στοιχεία!
Ο Βουλπιώτης έγινε κατακόκκινος και του πέρασε αστραπιαία η σκέψη να δώσει ένα χαστούκι στον κοντόχοντρο γέρο που είχε μπροστά του. Με την άκρη του ματιού του, πρόσεξε σε μία μισάνοιχτη πόρτα ένα βλοσυρό αξιωματικό της χωροφυλακής με μουστάκι τύπου Χίτλερ, ο οποίος παρακολουθούσε από θέση μάχης τη συζήτηση. Έφυγε αμέσως από το μυαλό του η απίθανη αυτή σκέψη, αλλά αισθανόταν τα μηλίγγια του να χτυπούν ασταμάτητα. Προσπάθησε να αυτοκυριαρχηθεί.
– Σφάλλετε και με αδικείτε κατάφωρα. Δεν υπάρχει το παραμικρό στοιχείο, διότι δεν διέπραξα τίποτα το επιλήψιμο και αντίθετα εργάστηκα με ζήλο και αυταπάρνηση εις όφελος σας…
~ Κουραφέξαλα κύριε Βουλπιώτη… επέμεινε με πείσμα ο πρωθυπουργός.
– Ακούστε με. Εγώ ούτε προσωπικές φιλοδοξίες έχω ούτε εξάρτηση από οποιοδήποτε κράτος, αν αυτό εννοείτε. Εγώ ήρθα εδώ στην Ελλάδα για να προσφέρω τις υπηρεσίες μου και κατά μεγάλο μέρος οδηγημένος από νόστο αδιαφορώντας για οποιαδήποτε επίπτωση. Το μόνο που με ενδιέφερε ήταν να διασφαλίσω τα οικονομικά συμφέροντα του συγκροτήματος που εκπροσωπώ…
~ Α μάλιστα! Βλέπω ότι τώρα ομιλείτε σωστά.
– Ναι αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι ασχολήθηκα, ή έστω διανοήθηκα να ασχοληθώ με κατασκοπείες όπως μου λέτε, ή με προπαγανδιστικές ενέργειες εναντίον της χώρας. Η «Ζήμενς» και η «Τελεφούνκεν» έχουν λαμβάνειν από το ελληνικό Δημόσιο μεγάλα ποσά, επί χρόνια καθηλωμένα, τα οποία έπρεπε να διασφαλιστούν.
~ Μου αρκεί που το λέτε.
– Τι σας αρκεί κύριε πρόεδρε; Αυτό είναι πασίγνωστο. Τι φανταστήκατε δηλαδή, ότι αυτά τα ποσά τα διαγράψαμε;
~ Αρκεί, αρκεί… Μόλις παραδεχτήκατε ότι στόχος σας δεν ήταν να συνεισφέρετε στην εθνική υπόθεση, αλλά το πώς οι γερμανικές αυτές εταιρείες θα λάβουν χρήματα. Χώρια που με το καταστατικό που συντάξατε η Ελλάς ποτέ δεν θα είχε ραδιοφωνία δική τής, η δε τηλεφωνία θα ήταν κράτος εν κράτει… Μπορεί, κύριέ μου να είστε πιστός στα αφεντικά σας, δεν είστε όμως πιστός στο κράτος που σας ανέθρεψε, τώρα που έχει την ανάγκη σας. Λεφτά, λεφτά, λεφτά. Το μυαλό σας είναι μόνο στα λεφτά… Και δεν θα ξεχάσω και τις συκοφαντίες που εξεμέσατε κατά του αγαθού αυτού προσώπου, του Γιάννη Διάκου…
– Τώρα, κύριε πρόεδρε, είμαι ΕΓΩ αυτός που κατάλαβε και επιτέλους ξύπνησε.
~Πώς μου μιλάτε έτσι εμένα; Τι υπονοείτε; Τι έχετε να πείτε και δεν το λέτε ευθέως;
– Αφού το θέλετε, θα το πω με μία μονάχα λέξη: Σήψη!
~ Τι είναι αυτά που λέτε ενώπιον του πρωθυπουργού της Ελλάδος; Θα διατάξω τη σύλληψη σας! Αμέσως!
Τα πράγματα είχαν φτάσει σε αδιέξοδο. Από τη μισάνοιχτη πόρτα πετάχτηκε μεμιάς ο αξιωματικός της χωροφυλακής και με βήματα αιλουροειδούς ήρθε και στάθηκε απειλητικός μπροστά στον Βουλπιώτη, ενώ δύο γεροδεμένοι με πολιτικά τον ακολούθησαν, μένοντας ένα βήμα παραπίσω. Ένας αναστεναγμός βγήκε από τον Μεταξά.
~ Εχει παραγίνει αυτή η υπόθεση…
Αμέσως μετά έχοντας ανακτήσει πλήρως την ψυχραιμία του κάθισε κουρασμένος πίσω από το γραφείο του με τα πόδια να κρέμονται.
~ Σίγουρα θα μου ανέβηκε το ζάχαρο στα ύψη τώρα… Ζαχαρία, άφησέ τον, άφησέ τον να φύγει, δεν έχω τίποτα άλλο να πω μαζί του, άλλωστε το διαβατήριό του δεν είναι ελληνικό, είναι γερμανικό και δεν θέλω μπλεξίματα, κατεβάστε τον μέχρι την πόρτα και αφήστε τον να φύγει…
Ι. Βουλπιώτης: «Κύριε Κυριάκη, μπορείτε να είστε εθνικοσοσιαλιστής και ταυτόχρονα Έλληνας»
