Όταν η επανάσταση επεκτάθηκε από τη Μάνη και την Καλαμάτα στις γειτονικές περιοχές, οι Τούρκοι τρομοκρατημένοι έφευγαν από την Τριπολιτσά, ενώ τους καταδίωκαν Μανιάτες και άλλοι επαναστάτες. Μαζί μ’αυτούς είχε ενωθεί και μια Ελληνίδα – θηλυκός κλέφτης.
Η Κωνσταντία ήταν κόρη του άσπλαχνα εξοντωθέντος κλέφτη Ζαχαρία, ακολουθούμενη από πολλές ορεσίβιες γυναίκες. Η Κωνσταντία διψούσε για εκδίκηση. Όταν έφτασε στο Λεοντάρι, κατέβασε από τα μουσουλμανικά τεμένη την ημισέληνο, σκότωσε τον βοεβόδα με τα ίδια της τα χέρια και έβαλε φωτιά στο σπίτι του….
Η κυρά-Μανώλαινα
Με το ξέσπασμα της επανάστασης στην Αθήνα, μια ηλικιωμένη γυναίκα του λαού, η κυρά-Μανώλαινα, εφοδίαζε τους αγωνιστές τακτικά με μπαρούτι. Το προμηθευόταν κρυφά τη νύχτα από το σπίτι του κατασκευαστή Παυλή, το τύλιγε στον μπόγο με τα λερωμένα ρούχα της και με τη δικαιολογία πως πάει να τα πλύνει στο ρέμα της Καλλιρόης, περνούσε μπροστά στα μάτια των Τούρκων, φορτωμένη με τα ρούχα και το μπαρούτι, άλλοτε απ’τη Μεγάλη Πόρτα (πύλη του Αδριανού) και άλλοτε από την πόρτα της Μπουμπουνίστρας. Όταν έφτανε στο ρέμα που βρισκόταν τότε έξω από την πόλη, παρέδιδε το πολύτιμο υλικό σε ανθρώπους των καπεταναίων, που την περίμεναν την προκαθορισμένη μέρα και ώρα.
Η Γυφτογιάνναινα
Η Γυφτογιάνναινα ήταν από τις λίγες Μεσολογγίτισσες που σώθηκε κατά την Έξοδο και έζησε πάνω από 90 χρόνια. Λίγο πριν πεθάνει, είπε στις γυναίκες που της κρατούσαν συντροφιά: «Μωρέ τσούπρες, εγώ πεθαίνω όπου να ‘ναι. Πάρτε αυτό το κλειδί της κασέλας μου θα βρείτε μια καλή μου φορεσιά. Με αυτή θέλω να με θάψετε και τότε θα έχετε την ευχή μου, με όλη μου την καρδιά». Όταν, λοιπόν, πέθανε, άνοιξαν την κασέλα και βρήκαν, από κάτω, όχι γυναικεία αλλά αντρικά ρούχα, εκείνα που φορούσε στην έξοδο, με το σελάχι και τα τσαρούχια. Έτσι η Γυφτογιάνναινα θάφτηκε με φορεσιά παλικαριού….
Η Δόμνα Βισβίζη (Αίνος 1784- Πειραιάς 1850) ήταν σπουδαία αγωνίστρια και θαλασσομάχος του 1821. ΄Ήταν σύζυγος του καπετάνιου και καραβοκύρη Αντώνιου Χατζή Βισβίζη. Ακολούθησε τον σύζυγό της στις πολεμικές επιχειρήσεις και, μετά τον θάνατό του, τον διαδέχθηκε ως καπετάνισσα στη διοίκηση του πλοίου τους «Καλομοίρα» συνεχίζοντας επιχειρήσεις και διαθέτοντας τα απαραίτητα ποσά για τη συντήρηση του πληρώματος. Στη διάρκεια του Αγώνα έδρασε κυρίως στην Ανατολική Στερεά.. Το 1823 παραχώρησε το πλοίο της στην ελληνική διοίκηση για να το μετατρέψει σε πυρπολικό, αποχωρώντας η ίδια από την ενεργό δράση. Με το σκάφος αυτό ο Πιπίνος έκαψε την τουρκική φρεγάτα “Χαζνέ Γκεμισί” το (1824).
Μετά την απελευθέρωση γνώρισε δύσκολες στιγμές οικονομικής ανέχειας. Ζούσε αρχικά στο Ναύπλιο, στην Ύδρα, μετά στη Μύκονο μέχρι το 1832, αλλά λίγα χρόνια αργότερα ακολούθησε τον γιο της Δημήτριο-Θεμιστοκλή στη Σύρο έως το το 1845 απ΄ όπου κατέληξε στον Πειραιά, όπου και πέθανε πάμπτωχη το 1850. Ο Δημήτριος Υψηλάντης την αποκαλούσε «ευγενεστάτη και γενναιοτάτη».
Ασήμω Λιδωρίκη – Γκούρα
Σύζυγος του στρατηγού Γιάννη Γκούρα. Στην εποχή της ήταν γνωστή ως Γκούραινα ή Νταλιάνα, επειδή ήταν υψηλόσωμη και ωραία (νταλιάνι, το μακρύ καριοφίλι και κατ’ επέκταση νταλιάνα, μακρύ ιταλικό καριοφίλι). Ο Γκούρας θα σκοτωθεί στις 30 Σεπτεμβρίου 1826 από τουρκικό βόλι, κατά τη διάρκεια της πολιορκίας της Ακρόπολης από τον Κιουταχή. Η Ασήμω το Δεκέμβριο του 1823 στο Ερέχθειο και συμμετείχε οπλισμένη στη στις δραστηριότητες της φρουράς. Στη δεκάμηνη πολιορκία της Ακρόπολης από τους Τούρκους συμμετείχε στη διοίκηση της φρουράς. Σκοτώθηκε στις 12 Ιανουαρίου από βόμβα που έπεσε στο Ερέχθειο.
Κωνσταντίνος Σ.
