Η λέξη «έθνος» εμφανίζεται στον Όμηρο στις ραψωδίες Γ, Η, Λ, Μ, Ν, Ξ, Ο, Π και Ρ της Ιλιάδος.
Λυκίων μέγα έθνος (Μ 330).
Στην Ραψωδία Ν εμφανίζεται μάλιστα έξι φορές:
λαών έθνος 495
Στην Ραψωδία Ρ την συναντάμε τέσσερις φορές:
Αχαιών έθνος 552
Στον Ηρόδοτο η λέξη «έθνος» συναντάται 126 φορές! Ας δούμε χαρακτηριστικά αποσπάσματα:
Στο βιβλίο Κλειώ:
«…ιδού η αιτία διά την οποίαν οι Πέρσαι εθεώρησαν πάντοτε τους Έλληνας ως εχθρούς, διότι την μεν Ασίαν και τα ενοικούντα βάρβαρα έθνη οικειοποιούνται, την δε Ελλάδα και το Ελληνικόν έθνος θεωρούσιν ως κεχωρισμένα από αυτούς.»
«αφού καθ’ όλην την αρχαιότητα το ελληνικόν έθνος διεκρίθη από τους βαρβάρους διά την ευφυίαν του και διετέλεσεν απηλλαγμένον αγρίας ευηθείας, αυτοί δε μετεχειρίσθησαν την πανουργίαν ταύτην εις τους Αθηναίους οίτινες μεταξύ των Ελλήνων νομίζονται πρώτοι κατά την σοφίαν»
«Εν τούτοις ο Δηιόκης περιωρίσθη να ενώση εις έν όλον το Μηδικόν έθνος και να διοική αυτό· ιδού δε ποία είναι τα ονόματα των φυλών· Βουσαί, Παραιτακηνοί, Στρούχατες, Αριζαντοί, Βούδιοι, Μάγοι. Και τα μεν γένη των Μήδων τόσα είναι.»
«το Καρικόν έθνος ήτο κατ’ εκείνον τον χρόνον το διασημότατον όλων των εθνών.»
Από το βιβλίο Θάλεια:
«Οι Ινδοί, νομός εικοστός, οίτινες είναι το πολυανθρωπότερον έθνος από όσα γνωρίζομεν ετάχθησαν να δίδωσι φόρον περισσότερον από όλους τους άλλους· έφερον τριακοσίων εξήκοντα ταλάντων ψήγματα χρυσού.»
Στο βιβλίο Ουρανία 144 ο Ηρόδοτος καταγράφει τον ορισμό του έθνους μέσα από την απάντηση που έστειλαν οι Αθηναίοι στους Λακεδαιμόνιους:
«…οι Έλληνες όλοι έχουσι το αυτό αίμα, την αυτήν γλώσσαν τα ιδρύματα των θεών είναι κοινά εις αυτούς, ομοίως και αι θυσίαι, και τα ήθη ομοιότροπα· τούτων προδόται να γίνωσιν οι Αθηναίοι, δεν είναι ορθόν. Μάθετε λοιπόν τούτο, εάν πρότερον δεν το ηξεύρατε, ότι ενόσω και είς των Αθηναίων μένη ζων, ουδεμία συνθηκολογία θα υπάρξη μεταξύ Αθηνών και Ξέρξου.»
Η λέξη «έθνος» στο λεξικό του Σταματάκου:
Αλέξανδρος Καρράς
